در تمام دنیا مهمترین علت کم کاری تیروئید , کمبود ید در رژیم غذائی آنهاست.در مناطقی که کمبود ید وجود ندارد , بیماری هاشیماتو شایعترین علت کم کاری تیروئید است .حدس زده می شود از ۱۰ هزار نفر بین ۱۵-۳ نفر این بیماری را داشته باشند.
در آمریکا این بیماری شایعترین علت کم کاری تیروئید در ۶ سال به بالا ها هست.در یک مطالعه که روی ۵۰۰۰ کودک ۱۸-۱۱ ساله انجام دادن مشخص شد ۱٫۳% دچار این بیماری هستند.در بزرگسالان در هر سال از بین ۱۰۰۰ زن ۳٫۵ مورد و از هزار مرد ۸/۰ مورد جدید از این بیماری کشف می شود.در یک منطقه آمریکا به ۶% هم رسیده است.در کلورادو آمریکا از بین ۲۶۰۰۰ نمونه ساکنین اون مناطق مشخص شد ۹٫۵% دارای افزایش TSH بودن که بعضی علامتدار و بعضی بی علامت بودند و اغلب آنها زن بودند. نه تنها در این بیماری بلکه در تمام بیماریهای تیروئید احتمال بروز با افزایش سن بالا می رود.
عواقب عدم درمان بیماری و پیش آگهی بیماری
اگر این بیماری کشف نشود و تشخیص داده نشود طبیعتا کم کاری بیمار درمان نشده باقی می ماند. و وقتی کم کاری درمان نشود خیلی از ارگانها دچار مشکل می شوند مثل قلب , دستگاه خونسازی و دستگاه ادراری و دفع و خیلی قسمتهای دیگر بدن. به مرور زمان ممکن است چربی در عروق قلبی رسوب کند و مشکلات قلبی زودرس ایجاد شود.
تیروئیدیت هاشیماتو نوعی بیماری اتو ایمیون تیروئید است و شایعترین علت کم کاری تیروئید به شمار می رود. حد اکثر میزان وقوع بیماری ۴۵ تا ۶۵ سالگی است و در زنان بسیار شایعتر است. تیروئید بطور منتشر و قرینه بزرگ می شود. تیروئیدیت هاشیماتو بصورت بزرگی بدون درد غده تیروئید که اغلب با درجاتی از کم کاری همراه است , خود را نشان می دهد. معمولا غده تیروئید بطور متقارن و منتشر بزرگ می شود اما گاه بصورت لوکالیزه بزرگ می گردد و شک به سرطان را ایجاد می کند. کم کاری به آرامی ایجاد می شود اما ممکن است پیش از ایجاد آن پرکاری موقت ایجاد شود. در مرحله پرکاری , سطح هورمون های تیروئید افزایش یافته , TSH و برداشت ید رادیو اکتیو کاهش می یابند. در مرحله کم کاری , سطح هورمون های تیروئید کاهش یافته ,tsh بالا می رود. در بیماران تیروئیدیت هاشیماتو خطر ابتلا به لنفوم B افزایش دارد.
تشخیص هاشیماتو
اگر علائم بالینی مشکوک وجود داشته باشد لازم است در وحله اول تست TSH سنجش شود
TSH : در این حالت این مقدار افزایش دارد. در بقیه موارد کم کاری تیروئید هم ین آیتم زیاد می شود. در موارد تحت بالینی هم این آیتم بالا می رود. تحت بالینی یعنی مقدار T3 T4 هنوز کاهش پیدا نکرده ولی TSH بالا رفته است. مقدار TSH ممکن است در فاز بهبودی euthyroid sick syndrome هم بالا رفته باشد.در شرایطی که دلیلی برای مشکل دار هیپوفیز و هیپوتالاموس وجود ندارد طبیعی بودن TSH بطور کلی کم کاری تیروئید را رد می کند. استروئید , دوپامین ,دوبوتامین , اکترئوتاید هم می تواند مانع تولید TSH از هیپوفیز شود.
بهتره برای ارزیابی بهتر TSH تست T4 آزاد نیز در خواست شود.
اگر به جای فرم آزاد T4 فرم total t4 در خواست شود باید T3 resin uptake هم در خواست شود تا آیتم thyroid hormone–binding globulin (TBG) برای total T4 and T3 اصلاح شود
وجود آنتی بادیهائی مثل تیرو گلبولین و آنتی کروموزوم آنتی بادی نشانه خوبی برای وجود هاشیماتو است. گرچه ۱۵-۱۰% بیماران هاشیماتو فاقد این آنتی بادیها هستند.
سونوگرافی و اسکن هسته ای
گرچه سونوگرافی می توانید بیماری هاشیماتو را تشخیص دهد ولی معمولا از آن استفاده نمی شود.ولی خوب به هر حال گاهی لازم است. مثلا اینکه اندازه تیروئید چقدر است ؟ ماهیت توده ای که دیده می شود چیست ؟ و مخصوصا اینکه آیا ندول دیده می شود. یکی از عوارض نادر این بیماری سرطان لنفوم تیروئید است.گاهی از سونو گرافی برای هدایت سوزن نمونه گیری استفاده می شود.اینکه توده ای که دیده می شود خوش خیم است یا بدخیم تنها بوسیله سیتولوژی و نمونه گیری بافتی مشخص می شود.
گاهی از اسکن هسته ای برای ارزیابی وجود سرطان استفاده می شود.
تستهای دیگر
تست هائی که معرفی می شود برای تشخیص بیماری هاشیماتو نیست… بلکه صرفا برای ارزیابی سلامتی عمومی بیمار استفاده می شود و به اصطلاح بد نیست که انجام شود.
– تست کامل خون : برای ارزیابی وجود آنمی.چون تا ۴۰% کسانی که کم کاری تیروئید دارند دچار آنمی هستند.
– تست های ارزیابی چربی : کلسترول و تری گلیسیرید : کم کاری تیروئید اگر درمان نشود به مرور زمان باعث افزایش چربی های بدن و رسوب آنها در عروق کرونری و مشکلات قبلی زودرس می شود.
– تست های ارزیابی سلامت کلیه : در کم کاری تیروئید بد کار کردن کلیه دیده می شود
– آنزیم کراتین کیناز: مخصوصا نوع MM isoenzyme در کم کاری تیروئید بالا می رود.
– پرولاکتین : در کم کاری اولیه تیروئید پرولاکتین دیده می شود.افزایش پرولاکتین به نوبه خود مشکلات دیگری را ایجاد می کند.
– گاهی لازم است عکس رادیوگرافی سینه – نوار قلب – و اکو کاردیوگرام قلبی انجام شود.
در تشخیص هاشیماتو علاوه بر تست های تیروئید که ذکر شد , از نمونه بافتی که مشخصه اختصاصی دارد و همینطور از حضور اتو آنتی بادیها نیز استفاده می شود.
منبع: http://forum.iransalamat.com
