فرایند تولید هورمون‌های تیروئید
سلام همراهان گرامی در این مقاله قصد دارم به‌صورت اجمالی فرایند تولید هورمون‌های تیروئید را برای شما توضیح دهم و شما را با شاخص‌های تیروئید آشنا کنم. درنتیجه شما بهتر می‌توانید آن‌ها را تفسیر کنید. در این مقاله به‌صورت کلی با شاخص‌ها آشنا می‌شوید ولی در مقاله‌های بعدی، تک‌تک شاخص‌ها را مفصل بررسی خواهیم کرد.
همان‌طور که می‌دانید هورمون‌های تیروئید یعنی T3 و T4 سوخت‌وساز انرژی در سلول‌ها را کنترل می کنند. این هورمون‌ها برخی از فعالیت‌های دیگر بدن را نیز مدیریت می‌کنند.
غده تیروئید چگونه متوجه می‌شود، باید هورمون تولید کند؟
همان‌طور که می‌دانید در بدن ما مراکز کنترلی مختلفی وجود دارد که دائماً اطلاعات را جمع‌آوری و آن‌ها را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند، هنگامی که سطح هورمون‌های تیروئید در بدن کاهش می‌یابد، توسط حسگرهای کنترلی این موضوع به غده هیپوتالاموس گزارش داده می‌شود. غده هیپوتالاموس در مغز واقع‌شده است و بسیار از فعالیت‌های بدن ما را کنترل می‌کند ازجمله: احساس گرسنگی، سیری، تشنگی، تنظیم دمای بدن، تنظیم فشارخون، رفتارهای هیجانی مثل خشم، ترس، اضطراب، عاطفه و غیره…
و اما ادامه ماجرا، غده هیپوتالاموس هورمون “محرک تیروتروپین یا TRH” را ترشح می کند. TRH خود را به غده هیپوفیز می‌رساند، غده‌ای که در مغز قرار دارد و بسیاری از فعالیت‌های غدد دیگر را کنترل می‌کند.
TRH باعث افزایش تولید و ترشح هورمون “محرک تیروئید یا TSH” می‌شود. این هورمون خود را به درون غده تیروئید رسانده و باعث تحریک تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. درون غده تیروئید حوضچه‌هایی وجود دارد که در آنجا هورمون‌های تیروئیدی تولید می‌شوند.
با کمک آنزیم “تیروئید پروکسیداز یا TPO” مولکول‌های “ید” به “امینو اسید تیروزین” متصل شده و هورمون‌های T4 یا “تیروکسین”(۴ مولکول ید + تیروزین) و T3 یا “تری یدوتیرونین”(۳ مولکول ید + تیروزین) و ۳RT یا “تری یدوتیرونین معکوس” تولید می شوند.
این هورمون‌ها آزادانه در خون حرکت نمی کنند، برای آنکه در خون جابه‌جا شوند سوار پروتئین‌های خاصی می‌شوند که به آن “پروتئین‌های حامل هورمون‌های تیروئید” یا GTBمی‌گویند، شبیه یک قایق این پروتئین‌های حامل هورمون‌های T4 و T3 را با خود جابه‌جا می‌کنند. هنگامی که سلول‌ها به این هورمون‌ها نیاز داشته باشند، هورمون‌های T4 و T3 از پروتئین‌های حامل پیاده شده (که در این حالت به آن‌ها تی ۴ آزاد Free T4 و تی ۳ آزادFree T3 می‌گویند) و از دیواره سلولی عبور می‌کنند. سپس به هسته سلول می‌رسند، از دیواره هسته هم عبور کرده و در آنجا باعث تولید موادی می‌شوند که سوخت‌وساز و برخی دیگر از فعالیت‌های بدن را دست خوش تغییرات قرار می دهند.
درون غده تیروئید هورمون “کلسیتونین” نیز ساخته می‌شود که در تنظیم کلسیم مؤثر است.
بنابراین در طول این زنجیره هرگاه مشکلی ایجاد شود، می‌تواند فرد را با کم‌کاری تیروئید مواجه کند. به‌عنوان‌مثال در کم‌کاری هاشیموتو پاتن هایی برعلیه آنزیم TPO ترشح می‌شود و جلوی تولید هورمون‌های تیروئید گرفته می‌شود. همچنین ممکن است در اثر تنبلی هیپوفیز TSH به‌خوبی ترشح نشود و درنتیجه بااینکه تیروئید کاملاً سالم است اما هورمون‌های تیروئید کاهش می‌یابند. در مقاله های بعدی تک‌تک این شاخص ها را بررسی خواهیم کرد.
نویسنده : مهدی مسعودناصری
