خواص محصولات پروبیوتیک – رابطه آن‌ها با تیروئید

موضوع این مقاله در خصوص فلور  سیستم گوارش است که هم برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید و هم افراد دیگر بسیار مفید و سودمند می‌باشد، در ادامه هم نحوه افزایش آن‌ها توضیح داده خواهد شد.

در بدن ما حجم زیادی از باکتری مفید زندگی می‌کنند که به آن‌ها فلور طبیعی و یا باکتری‌های مفید دستگاه گوارش می‌گویند. دستگاه گوارش نرمال انسان شامل ۴۰۰ نوع باکتری پروبیوتیک است که باعث کاهش رشد باکتری‌های مضر و بهبود عملکرد سیستم گوارشی می شود. این باکتری‌ها برای ما فواید زیادی دارند، ازجمله:

۱- بهبود مشکلات گوارشی

۲- بهبود انواع اسهال (ویروسی، مسافرتی، ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک، مزمن)

۳- کاهش یبوست و نفخ

۴- تقویت سیستم ایمنی

۵- کاهش عفونت کاندیدایی واژن

۶- کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)؛

۷- کاهش علائم بیماری‌های التهابی روده (کولیت و کرون)؛

۸- کاهش میزان کلونیزاسیون هلیکوباکترپیلوری در معده و درنتیجه کاهش احتمال زخم‌های گوارشی؛

۹- کمک به هضم و جذب مواد غذایی؛

۱۰- بهبود بیماری‌های کبدی؛

۱۱- کاهش جذب کلسترول؛

۱۲- تولید ویتامین‌های گروه B و ویتامین K؛

۱۳- تقویت سیستم ایمنی در برابر باکتری‌های بیماری‌زا؛

۱۴- کاهش دوره نقاهت بیماری‌های عفونی؛

۱۵-کاهش عفونت‌های دستگاه تناسلی؛

۱۶- بهبود علائم آلرژی‌های تنفسی و پوستی به‌خصوص در کودکان.

۱۷- پیشگیری و مهار بیماری‌های سرطانی.

۱۸- تسهیل هضم لاکتوز.

۱۹- کمک به رفع خستگی و افزایش انرژی بدن

۱۹- و غیره

محصولات پروبیوتیک موادی هستند که غنی از این باکتری‌ها می‌باشند و به ما کمک می‌کنند تا میزان آن‌ها در دستگاه گوارش ما به تعادل برسد. در اثر برخی از شرایط مثل تغذیه نامناسب، مصرف انتی بیوتیک ها، ضعف سیستم ایمنی، برخی از بیماری‌های خاص، میزان این باکتری‌های مفید در بدن ما کاهش میابد. این کاهش می‌تواند برای افراد عوارض ایجاد کند. در ادامه رابطه پروبیوتیک ها و تیروئید و نحوه افزایش آن‌ها و یکسری مطالب که پیرامون آن‌ها گرداوری شده ارائه خواهد شد…

 

رابطه باکتری‌های مفید دستگاه گوارش و تیروئید….

شاید توجه کرده باشید در پاسخ دوستانی که به دنبال تقویت عملکرد تیروئید خود هستند، همیشه در کنار مکمل‌های امگا ۳ و سلنیوم، استفاده از محصولات پروبیوتیک را پیشنهاد داده‌ام.

اما چرا؟؟؟!!!! باکتری‌های مفید دستگاه گوارش چه ربطی به تیروئید خواهند داشت؟؟؟؟!!!!!

پروبیوتیک ها از چند طریق به عملکرد تیروئید و هورمون‌های آن کمک می‌کنند. اجازه بدید کمی بیشتر بررسی کنیم…..

همان‌طور که در مقالات قبلی عنوان کردم، هورمون‌های (T4)، (T3) و (کلسی تونین) هورمون‌های تولیدی غده تیروئید هستند. هورمون‌های تیروئیدی یا همان (T4) و (T3) تقریباً بر تمام سلول‌های بدن اثر می‌گذارند، از ناخن پا گرفته تا موی سر شما، دما، ضربان قلب، سوخت‌وساز پروتئین‌ها، قندها و چربی‌ها، حجم ماهیچه‌های شما و….. همگی تحت تأثیر این هورمون‌های تیروئیدی قرار دارند.

غده تیروئید بخش عمده‌ای (بیش از ۹۰ درصد) از هورمون‌های خود را به‌صورت (T4) یا همان “تیروکسین” تولید می‌کند و مقدار کمی هم به‌صورت (T3) تولید می‌کند. اما برای اینکه هورمون‌های تیروئیدی بتوانند وارد سلول شوند و وظیفه خود را انجام دهند، باید ابتدا به (T3) تبدیل شوند. اگر شما مبتلا به کم‌کاری تیروئید باشید و قرص”لووتیروکسین” مصرف می‌نمایید، درواقع مستقیماً هورمون (T4) و یا تیروکسین را وارد بدن خود می‌کنید. پس باید در بدن شما (T4) به (T3) تبدیل شود. در بعضی افراد این تبدیل به‌خوبی صورت نمی‌پذیرد، بنابراین بااینکه (T4) و (TSH) شان طبیعی است، باز دچار علائم کم‌کاری می‌شوند….

اما (T4) چگونه تبدیل به (T3) می‌شود؟

T4 در طی یک فرایند خاصی و به کمک آنزیم”تترا یدوتیرونین دی یدیناز ۵” تبدیل به T3می‌شود. بخش عمده‌ای از این تبدیل در کبد اتفاق می‌افتد، بنابراین اکنون متوجه خواهید شد که سلامتی کبد شما در عملکرد درست هورمون‌های تیروئید بسیار مؤثر است.

بخشی از این تبدیل نیز به کمک “باکتری‌های مفید دستگاه گوارش” یا “همان پروبیوتیک ها” انجام می‌شود. بنابراین بالا بردن سطح پروبیوتیک های بدن می‌تواند در تقویت تبدیل (T4) به (T3) و کاهش علائم کم‌کاری تیروئید مفید باشد.

از طرف دیگر همان‌طور که قبلاً عنوان شد، در کم‌کاری هاشیموتو، سیستم ایمنی از تعادل خارج می‌شود و این عدم تعادل منجر به حمله اشتباهی به سلول‌های تیروئید و عملکرد هورمون‌ها می‌شود. از کارکردهای مفید دیگر پروبیوتیک ها کمک به برقراری تعادل در سیستم ایمنی می‌باشد. آن‌ها به برقراری تعادل بین دو مسیر ایمنی (TH1) و (TH2) کمک می‌کنند، این امر می‌تواند باعث کاهش انتی بادی (TPO) شود.

از طرف دیگر با کاهش باکتری‌های مضر، هلیکوباکتر پیلوری و عوامل بیماری‌زای دیگر و افزایش سلامت دستگاه گوارش، به کاهش عوامل محرک هاشیموتو کمک خواهد شد.

در ادامه به راه‌های افزایش باکتری‌های مفید دستگاه گوارش اشاره خواهد شد….

راه‌های افزایش پروبیوتیک ها….

پروبیوتیک ها را می‌توان در محصولات غذایی گوناگونی یافت ازجمله در ماست، دوغ کفیر، ترشی رنده شده کلم (که باید آب پز شده باشد و پاستوریزه نشده باشد)، برخی از انواع پنیر و… همچنین می‌توان آن‌ها را به‌صورت مکمل از داروخانه‌ها تهیه نمود.

یکی از این مکمل‌ها “کپسول فمی لاکت” است، که توضیحاتی را در خصوص ان به نقل از انجمن IBS ایران نقل می‌کنم:

کپسول پروبیوتیک فمی لاکت (خانواده)

موارد مصرف:

• اختلالات گوارشی مانند اسهال، یبوست و سوءهاضمه
• استرس، مسافرت، تغییرات تغذیه‌ای و فصلی
• مواجهه با بیماری‌های عفونی مختلف جهت افزایش اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها و کاهش عوارض ناشی از آن‌ها
• در پایان دوره مصرف آنتی‌بیوتیک ها جهت بازگرداندن تعادل فلور طبیعی بدن
• ضعیف شدن قدرت دفاعی بدن

مشخصه‌ها:

– برطرف سازی اختلالات شایع گوارشی از قبیل اسهال عفونی، اسهال مسافرتی، اسهال ناشی از

آنتی‌بیوتیک، اسهال کودکان، اسهال مزمن، دردهای شکمی، یبوست و کاهش کلسترول

– پیشگیری و بهبود عفونت‌ها با تقویت سیستم ایمنی و اثرات محافظتی در برابر میکروب‌های بیماری‌زا

– تأثیر بسزا در تأمین سلامت عمومی بدن

نحوه مصرف:

در افراد سالم روزانه ۱ کپسول و در افراد مبتلا به مشکلات گوارشی و ضعف سیستم ایمنی روزانه ۲ کپسول توصیه می‌شود. بهترین زمان مصرف پس از غذا می‌باشد.

شرایط نگهداری:

در یخچال و در دمای ۸-۲ نگهداری شود.

این فرآورده در دمای اتاق ۳-۲ روز قابل نگهداری است.

موارد منع مصرف:

——

توضیحات:

فلور میکروبی و پروبیوتیک ها

در دستگاه گوارش انسان تعداد بسیار زیادی باکتری وجود دارد که بیشتر آن‌ها باکتری‌های مفید هستند و فلور میکروبی نامیده می‌شوند. این باکتری‌ها در حفظ توازن دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مؤثری دارند. فلور میکروبی بدن تحت تأثیر عوامل متعددی دچار دگرگونی و عدم تعادل می‌شود. این عوامل شامل تغییرات رژیم غذایی، افزایش سن، مسافرت، استرس و فشارهای روانی، انواع بیماری‌ها و مصرف داروهای مختلف بخصوص آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشند و باعث پدید آمدن اختلالات گوارشی (مانند اسهال، یبوست، علائم سوءهاضمه و..) و مشکلات ناشی از بر هم خوردن سیستم ایمنی (مانند آلرژی، اگزما، درماتیت و…) می‌گردند. پروبیوتیک ها باکتری‌های سودمند دستگاه گوارش هستند. مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی، با کمک به بازسازی فلور میکروبی دستگاه گوارش اثرات محافظتی متعددی را در بدن اعمال می‌کنند و سبب پیشگیری و بهبود این مشکلات می‌گردند.

مکانیسم اثر پروبیوتیک ها

۱- باکتری‌های اسیدلاکتیک که لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکترها و استرپتوکوکوس در این دسته قرار دارند با تبدیل گلوکز به اسیدلاکتیک و ایجاد محیط اسیدی شرایط را برای زندگی بسیاری از میکروارگانیسم‌های پاتوژن(بیماری زا) نامطلوب می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند.

۲- پروبیوتیک ها با تولید ترکیبات مهارکننده شامل پراکسیدهیدروژن و انواع باکتریوسین ها اثرات مستقیم ضدمیکروبی به‌خصوص در برابر پاتوژن های روده‌ای و دستگاه ادراری-تناسلی دارا می‌باشند.

۳-برخی پروبیوتیک ها به علت توانایی بالای اتصال به سلول‌های اپیتلیال روده از اتصال و استقرار پاتوژن ها جلوگیری می‌کنند.

۴-پروبیوتیک ها از منابع غذایی استفاده می‌کنند و باکتری‌های پاتوژن را با کمبود مواد مغذی روبرو می‌کنند.

۵-پروبیوتیک ها می‌توانند با از بین بردن رسپتورهای سموم در مخاط روده اثرات حفاظتی مناسبی اعمال کنند.

۶-پروبیوتیک ها در سطوح مختلف روی سیستم ایمنی اثر می‌گذارند، مثلاً با افزایش سطح سایتوکاین ها، ایمنوگلوبولین ها، افزایش فعالیت سلول‌های کشنده طبیعی (NKC) و تعدیل خود ایمنی اثرات مثبت روی سیستم ایمنی، بدون ایجاد پاسخ التهابی مضر اعمال می‌کنند. عموماً این اثرات زمانی که تلفیقی از لاکتوباسیلوس ها و بیفیدوباکتری ها مصرف می‌شود، دیده می‌شود.

فَمی لاکت چیست؟

فَمی لاکت یک ترکیب ویژه پروبیوتیکی برای همه اعضای خانواده است که حاوی مقادیر بالایی از ۷ سویه باکتری سودمند (لاکتوباسیل ها، بیفیدوباکترها، استرپتوکوکوس ترموفیلوس) به همراه پری بیوتیک فروکتوالیگوساکارید (کمک‌کننده به رشد و فعالیت پروبیوتیک ها) می‌باشد. سایر اجزاء: ویتامین‌های گروه B، مالتودکسترین، لاکتوز، آویسیل، منیزیم استئارات، تالک.

عوارض جانبی و سمیت: تاکنون هیچ عارضه جانبی خاص و مورد سمیت برای پروبیوتیک ها گزارش نشده است. همه پروبیوتیک ها به‌طور طبیعی در بدن وجود دارند و همگی به‌عنوان عوامل generally regarded as safe یعنی ایمن توسط سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) ثبت‌شده‌اند.

مصرف در گروه‌های خاص: فَمی لاکت در دوران بارداری، شیردهی و بیماران با ضعف سیستم ایمنی با مشورت پزشک می‌تواند مصرف شود.

تداخل دارویی: مصرف هم‌زمان این فرآورده با هیچ دارویی تداخل ندارد. حتی هم‌زمان با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای افزایش اثر ضد میکروبی و جلوگیری از عوارض ناشی از آن‌ها توصیه می‌شود.

نتایج مطالعات بالینی مصرف پروبیوتیک ها در سنین مختلف

اسهال حاد عفونی: نتایج یک مرور نظام‌مند نشان داد مصرف پروبیوتیک ها ایمن هستند و اثربخشی قابل‌ملاحظه‌ای در کاهش مدت دفعات اسهال حاد عفونی دارند (۱).

اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک/ کلستریدیوم دیفیسیل: نتایج یک متاآنالیز نشان داده مصرف پروبیوتیک های لاکتیک اسید در دوره آنتی‌بیوتیک تراپی می‌تواند به‌صورت قابل‌ملاحظه‌ای باعث پیشگیری از اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک و اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل گردد (۲).

اسهال مسافرتی: نتایج متاآنالیز حاکی از اثربخشی قابل‌ملاحظه از ترکیبات پروبیوتیکی بدون هرگونه عوارضی در پیشگیری از اسهال مسافرتی است (۳).

سندروم روده تحریک‌پذیر: نتایج یک مرور نظام‌مند در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر نشان داد پروبیوتیک ها در رفع علائم این سندرم مؤثر واقع می‌شوند (۴).

نفخ بعد از غذا – یبوست: نتایج یک مطالعه آینده‌نگر با کنترل پلاسبو نشان داد مصرف فرآورده‌های حاوی لاکتوباسیلوس در بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم گوارشی افرادی که از نفخ بعد غذا رنج می‌برند مؤثر است. (۵) نتایج یک مطالعه بالینی مشابه تأثیر فرآورده‌های حاوی بیفیدوباکتریوم در تسریع زمان عبور روده‌ای و درمان نفخ شکمی را نشان داد (۶).

هلیکوباکترپیلوری: نتایج یک مرور نظام‌مند و متاآنالیز نشان داد مصرف فرآورده‌های پروبیوتیکی به‌صورت ادجوانت به رژیم‌درمانی هلیکوباکترپیلوری می‌تواند ۱۵-۵ درصد در سرعت ریشه‌کن کردن هلیکوباکترپیلوری مؤثر باشد (۷).

بیماری‌های التهابی روده: نتایج یک متاآنالیز نشان داد درمان با پروبیوتیک ها در مقایسه با پلاسبو در طولانی‌تر کردن دوره بهبود کولیت اولسراتیو مؤثرتر واقع می‌شوند. (۸) متاآنالیز دیگر، همین نتیجه را در پی مصرف لاکتوباسیلوس در افراد مبتلا به کرون نشان داد (۹).

تقویت سیستم ایمنی: نتایج یک مرور نظام‌مند نشان داد مصرف پروبیوتیک ها در مقایسه با پلاسبو در جلوگیری از عفونت‌های تنفسی فوقانی حاد مؤثرتر واقع می‌شوند (۱۰).

گرداوری و تنظیم: مهدی مسعود ناصری