علائم زیر را مرور کنید و درصورتی‌که آن‌ها را تجربه کرده‌اید، بهتر است آزمایش افزایش نفوذپذیری روده‌ها را در نظر بگیرید…
نفخ و تورم شکم، خستگی دائمی،- میل زیاد به مصرف مواد شیرین
اگر این علائم برای شما آشنا هستند، ممکن است به افزایش نفوذپذیری روده‌ها مبتلا شده باشید. آزمایش افزایش نفوذپذیری روده چیست و آیا شما نیازمند انجام آن هستید؟
افزایش نفوذپذیری روده یا همان روده چکه کن (leaky gut) زمانی اتفاق می‌افتد که لایه پوششی بین روده‌های شما و عروق خونی (غشای مخاطی) دچار اختلال شود، بنابراین احتمال دارد، درشت مولکول‌های مزاحم (ذرات بزرگ چربی، سموم، باکتری‌ها و …) که به‌صورت طبیعی نباید وارد جریان خون شوند، به درون خون راه پیدا کنند. این امر می‌تواند باعث اختلال در فرایند گوارش و التهاب عمومی بدن شود که به‌نوبه خود درنهایت می‌تواند بیماری‌های مختلفی ایجاد کند، ازجمله بیماری‌های قلبی، بدخیمی‌ها، زوال عقل، خود ایمنی و غیره…
افزایش نفوذپذیری روده یک سندرم است، یعنی شامل مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها می‌شود و یک بیماری منحصربه‌فرد نیست.
آزمایش تشخیص سندروم افزایش نفوذپذیری روده
آزمایش تشخیص روده چکه کن نسبتاً جدید و ساده است: آزمایش “لاکتولوز – مانیتول” (lactulose mannitol ratio) یا “ارزیابی افزایش نفوذپذیری روده‌ها”.
در طی این آزمایش از شما خواسته می‌شود تا محلولی حاوی دو نوع قند را بنوشید: قند لاکتولوز و قند مانیتول.
بعدازآن، در طی 24 ساعت نمونه ادرار شما جمع‌آوری می‌شود و میزان حضور آن‌ها در ادرار تجزیه‌وتحلیل می‌شود. لاکتولوز یک مولکول بزرگ و درشت است و به‌طور طبیعی نباید از دیواره روده‌های سالم عبور کند، اگر دیواره روده شما سالم باشد، لاکتولوز در ادرار شما مشاهده نمی‌شود و یا باید میزان آن بسیار اندک باشد. اما اگر نفوذپذیری روده‌های شما زیاد باشد، میزان لاکتولوز در ادرار بالا خواهد بود. در مقابل مانیتول یک قند کوچک است و باید به‌راحتی از روده‌ها عبور کند، اگر میزان آن در ادرار کم باشد، نشان‌دهنده آن است که روده شما در جذب مولکول‌های کوچک دچار اختلال است. آزمایشگاه میزان این دو قند را ثبت می‌کند و برای پزشک ارسال می‌شود. پزشک آزمایش را تفسیر و در صورت نیاز آزمایش‌های بیشتری درخواست می‌دهد.
دقت کنید که این آزمایش وجود افزایش نفوذپذیری روده را در شما تشخیص می‌دهد، اما علت آن را مشخص نمی‌کند، بنابراین ممکن است برای پیدا کردن علت آن، حسب نیاز آزمایش‌های بیشتری درخواست شود، ازجمله آزمایش خون، آزمایش کشت مدفوع، سی‌تی‌اسکن، آندوسکوپی و غیره…
علائم سندروم افزایش نفوذپذیری روده: چه کسانی باید این آزمایش را انجام دهند؟
بیشتر افراد از وجود این سندروم در خود باخبر نیستند، چراکه معمولاً علائم آن مبهم و خفیف است و بسیار کند پیشرفت می‌کند. برخی از علائم آن عبارت‌اند از:
تغییر در عادت اجابت مزاج مثلاً وجود اسهال یا یبوست، نفخ و تورم شکم.
خستگی بدون دلیل.
سردرد.
تمرکز ضعیف.
مه مغزی (عدم شفافیت ذهن).
ضعیف شدن حافظه.
ضایعات پوستی ازجمله: جوش، آکنه، التهاب و قرمزی پوست و اگزما.
ضعیف شدن سیستم ایمنی. ممکن است مکرر دچار سرماخوردگی یا عفونت‌های انگلی شوید.
میل زیاد به مصرف قندها و کربوهیدرات‌ها.
وجود درد در عضلات یا مفاصل.
افسردگی، اضطراب یا بیش فعالی.
کمبود مواد مغذی. که ممکن است در آزمایش‌های روتین خود را نشان دهد.
مبتلا شدن به بیماری‌های خود ایمن مثل: آرتریت روماتوئید، روماتیسم ستون فقرات یا اختلالات تیروئید (هاشیموتو-گریوز).
عوامل زمینه‌ای که احتمال بروز روده چکه کن را در شما افزایش می‌دهد:
هرکسی ممکن است به افزایش نفوذپذیری روده مبتلا شود، اما متخصصین معتقدند برخی از عوامل زمینه‌ای احتمال بروز این سندروم را افزایش می‌دهد، ازجمله:
مصرف بیش‌ازحد الکل.
عفونت‌های روده‌ای: مسمومیت‌های غذایی، انگل‌ها، رشد بیش‌ازحد باکتری‌های مضر در روده کوچک.
اختلال در دستگاه گوارش ازجمله: ورم معده، کولیت، کرون.
اختلالات تغذیه‌ای ازجمله: بی‌اشتهایی عصبی.
شوک‌های عصبی، تروما و آسیب‌دیدگی‌های فیزیکی یا جراحی‌های سنگین.
سرطان یا درمان سرطان.
هپاتیت (التهاب کبد) و پانکراتیت (التهاب پانکراس) مزمن.
مصرف برخی از داروها ازجمله: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مثلاً ایبوبروفن).
آرتریت روماتوئید
سموم محیطی: فلزات سنگین، آلاینده‌های الی مثل حشره‌کش‌ها، حلال‌ها، هورمون‌های مداخله‌گر و…
استرس‌های روحی روانی: عاملی بسیار مهم، چراکه امروزه اکثر افراد را درگیر کرده است.
درمان افزایش نفوذپذیری روده‌ها:
درمان روده چکه کن با تشخیص آغاز می‌شود. برخی علل زمینه‌ای آن، مثل بیماری کولیت اولسراتیو یا کرون نیاز به مداخلات تخصصی پزشک دارند. اگر افزایش نفوذپذیری روده در اثر سندرم روده تحریک‌پذیر یا آلرژی ایجاد شده باشد، شاید برنامه غذایی (4R) مفید باشد.
برنامه (4R) توسط موسسه طب فانکشنال و با همکاری دکتر جفری بلاند (Jeffrey Bland) و همکارانش طرح‌ریزی شده است، که شامل 4 مرحله است:
- حذف استرس، غذاهای حساسیت‌زا، سموم از رژیم غذایی. درمان پاتوژن های موجود در دستگاه گوارش مثل: باکتری، مخمر ویروس، قارچ و انگل‌ها و حذف سایر سمومی که باعث ایجاد اخلال در دستگاه گوارش می‌شوند.
- در صورت کمبود، جبران اسید معده و آنزیم‌های گوارشی.
- احیای مجدد باکتری‌های خوب دستگاه گوارش به کمک غذاهای تخمیر شده، پری بیوتیک و پروبیوتیک‌ها.
- بازسازی دستگاه گوارش به کمک داشتن تغذیه سالم و مکمل‌های لازم.
نویسنده: دکتر لئونورا رودز (Leonaura Rhodes)
منبع: University Health News
ترجمه: مهدی مسعود ناصری
