بیماری‌های چشمی مرتبط با تیروئید
سلام همراهان گرامی. امیدوارم همیشه سالم و تند درست باشید. همان‌طور که میدانید اختلال در تیروئید و سیستم ایمنی می‌تواند بر سایر ارگان ها تاثیرگذار باشد. البته این عوارض در همه افراد ایجاد نمی‌شود.
یکی از مشکلاتی که می تواند در ارتباط با تیروئید و سیستم ایمنی ایجاد شود، ناراحتی‌های چشمی است. توجه داشته باشید، که این عوارض نادر هستند، پس بی جهت نگراااااااااااااااااااااااااااااااااااااااان نشوید.
بسیاری از عوارض چشمی که ما با آن روبه‌رو می‌شویم اغلب ناشی از، آلودگی محیط، خستگی چشم، کار زیاد با موبایل و کامپیوتر، آلرژی‌های فصلی، خشکی چشم و غیره می‌باشد که باید توسط متخصص چشم به‌دقت ارزیابی گردد. پس سریعا کوچکترین ناراحتی چشمی و یا یک درد ساده را به تیروئید نسبت ندهید. فقط از این اطلاعات آگاهی داشته باشید که اگر روزی با این مسائل برخورد کردید بتوانید، آن را به بهترین نحو مدیریت نمایید. مقاله زیر را از سایت معتبر “انجمن تیروئید انگلستان” برایتان ترجمه کرده ام:
بیماری تیروئید چشمی (TED) چیست؟
بیماری تیروئید چشمی (TED) یک بیماری چشمی است که در آن عضلات چشم و بافت چربی پشت ان ملتهب می‌شود. این امر می‌تواند باعث جلو رانده شدن چشم شود(ظاهر چشم برآمده خواهد شد و یا به نظر می‌رسد فرد به‌جایی خیره شده است). ممکن است چشم و پلک‌ها متورم و قرمز شوند.
در برخی از موارد، تورم و سفتی عضلات چشم باعث می‌شود که چشم‌های فرد تراز نبوده و کمی دوبینی در فرد ایجاد شود. به‌ندرت TED باعث نابینایی می‌شود.
TED یک بیماری خود ایمنی است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد، که سیستم ایمنی بدن، بافت پشت چشم را موردحمله قرار داده و باعث التهاب ان گردد. این بیماری به‌صورت عمده در افرادی رخ می‌دهد که تیروئیدی پرکار دارند، مانند پرکاری گریوز که نوعی بیماری خود ایمن است.
هرچند خیلی به‌ندرت در افراد کم‌کار و یا حتی کسانی که تیروئید طبیعی دارند نیز ممکن است رخ دهد. بیماری گریوز شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید در انگلستان است.
عواملی که شانس ابتلا به بیماری “چشم تیروئیدی (TED)” را افزایش می‌دهند، چیست‌اند؟
به‌طورکلی، حدود یک‌چهارم از افراد مبتلابه بیماری “پرکاری تیروئید گریوز” ممکن است قبل و یا بعد از تشخیص اختلال تیروئیدشان به نحوی دچار این بیماری گردند. در اغلب موارد شدت بیماری‌های چشم بسیار خفیف است.
اگر بیماری پرکاری گریوز برای شما تشخیص داده‌شده باشد و هیچ نشانه‌ای از بیماری چشم تیروئیدی در شما و جود نداشته باشد، در صورت عدم مصرف سیگار شانس ابتلای شما به بیماری “چشم تیروئیدی” کمتر از ۱۰ درصد است.
اگر سیگار مصرف می‌کنید، شانس ابتلای شما به بیماری‌های چشمی دو برابر می‌شود. اگر شدت مصرف سیگار شما زیاد باشد، شانس ابتلا تا ۸ برابر افزایش می‌یابد.
علائم و نشانه‌های بیماری “چشم تیروئیدی” چیست‌اند؟
در صورت بروز علائم زیر برای ارزیابی وضعیتتان به پزشک مراجعه نمایید:
•تغییر در ظاهر چشم (برآمدگی چشم و یا خیره به نظر رسیدن چشم‌ها)
•احساس سوزن سوزن شدن چشم
•خشکی چشم و یا آبریزش
•حساسیت به نور
•تورم یا سفت شدن بالای پلک فوقانی
•پف بیش‌ازحد زیر چشم
•قرمزی پلک‌ها و چشم
•تاری دید یا دوبینی
•درد در داخل یا پشت چشم، به‌ویژه زمانی که به سمت بالا، پایین و یا پهلوها نگاه می‌کنید.
•اختلال در حرکت چشم‌ها
نکته: اگر پلک و پوست اطراف ان و زیر چشم شما پف‌آلود است و به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستید، به‌احتمال‌زیاد بیماری تیروئید چشمی نیست. این حالت باید با مصرف میزان مناسبی از لووتیروکسین بهبود یابد.
گاهی اوقات تشخیص تیروئید چشمی می‌تواند مشکل باشد و ممکن است برای بیمار تشخیص ورم ملتحمه، آلرژی یا التهاب مخاط بینی داده شود. نکاتی که می‌تواند به تشخیص تیروئید چشمی کمک کند، عبارت‌اند از:
•ممکن است علائم در فصل‌های غیر مرتبط با آلرژی ظاهر گردند.
•آلرژی معمولاً باعث خارش چشم می‌شود، در حالی تیروئید چشمی خارش ایجاد نمی‌کند.
•ورم ملتحمه معمولاً باعث چسبندگی چشم و یا ترشح مواد می‌شود، درحالی‌که معمولاً در تیروئید چشمی این حالت رخ نمی‌دهد.
•اغلب تیروئید چشمی با درد داخل و یا پشت چشم همراه است، به‌ویژه هنگامی فرد سعی می‌کند به بالا یا پهلوها نگاه کند، درحالی‌که در بیماری‌هایی که ذکر شد، این حالت ایجاد نمی‌شود. تیروئید چشمی گاهی با دوبینی همراه است، درحالی‌که در بیماری‌هایی که ذکر شد این حالت رخ نمی‌دهد.
ایا می‌توان از ایجاد TED جلوگیری کرد؟
شما می‌توانید برای پیشگیری به ۳ توصیه زیر عمل نمایید:
۱-اگر شما فرد سیگاری هستید، سیگار خود را ترک کنید. در خصوص ترک سیگار می‌توانید به یک مشاوره مراجعه کرده و یا در انجمن‌های ترک سیگار ثبت‌نام نمایید.
بیمارانی که به مشکلات چشمی ناشی از تیروئید مبتلا شده‌اند، و مصرف سیگار خود را ادامه می‌دهند، کمتر به درمان پاسخ می‌دهند، اما مشاهده شده با ترک سیگار بهبودی آن‌ها افزایش می‌یابد. همچنین ثابت‌شده، افراد غیر سیگاری و یا کسانی که سیگار را ترک نموده‌اند، نسبت به افراد سیگاری بهتر به درمان پرکاری تیروئید پاسخ می‌دهند.
مشاهده شده پس از استفاده از داروهای ضد تیروئید مثل کاربی مازول (CMZ) و یا پروپیل (PTU) افراد غیر سیگاری شرایط بهتری را تجربه می‌نمایند.
۲- از ایجاد نوسان در سطوح هورمون‌های تیروئید خود جلوگیری به عمل‌آورید – به‌خصوص افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید.
آزمایش خون و شاخص هورمون‌های تیروئید خود را به‌طور منظم پیگیری کنید، به‌دقت توصیه‌های پزشک خود را دنبال کرده و در زمان توصیه‌شده، میزان دارویی که برای شما تجویزشده است را مصرف نمایید.
این کار باعث می‌شود، شما مطمئن شوید که سطح هورمون‌های تیروئید شما طبیعی بوده و در محدوده باثباتی تثبیت می‌گردند، درنتیجه سلامت چشم‌های شما در بهترین شرایط ممکن قرارگرفته و شانس ابتلا به بیماری‌های چشمی ناشی از اختلالات تیروئید، کاهش می‌یابد.
۳- مصرف مکمل سلنیوم – اخیراً برخی تحقیقات نشان داده‌اند، در بیماران مبتلا به TED که سطح بیماری‌شان خفیف است، مصرف مکمل سلنیوم با دوز ۱۰۰ میکروگرم، دو بار در روز به مدت شش ماه، می‌تواند علائم آن‌ها را بهبود بخشد.
آیا TED می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد؟
بله، پزشکان به‌طور فزاینده هشدار می‌دهند که TED می‌تواند ازلحاظ روانی و اجتماعی در زندگی افراد تأثیر بگذارد.
اگر سطح هورمون‌های تیروئید شما در نوسان باشند و در محدوده طبیعی قرار نداشته باشند، ممکن است اضطراب، تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی شما را رنج دهد، تا زمانی که سطح هورمون‌ها تثبیت شود.
همچنین ممکن است به دلیل تغییر ظاهر افراد، آن‌ها اعتماد و عزت‌نفسشان کاهش‌یافته و به لحاظ اجتماعی دچار انزوا شوند.
درمان – ازجمله عمل جراحی – اغلب می‌تواند این شرایط را بهبود بخشد؛ مشاوره، و یا تماس با افراد مبتلا به TED، به شما کمک می‌کند تا به راهکارهای مناسبی در این خصوص دست‌یابید.
چه درمانی برای افراد مبتلابه TED در دسترس است؟
در موارد خفیف، اگر احساس کردید چشم شما دچار سوزش، آبریزش و یا حساسیت به نور خورشید پیداکرده است، استفاده از اشک‌های مصنوعی می‌تواند به شما کمک کند تا شدت علائم کاهش یابند.
شواهد اخیر نشان می‌دهد که مکمل سلنیوم (۱۰۰ میکروگرم دو بار در روز به مدت شش ماه) در بیماران مبتلابه TED (خفیف) مفید است.
اگر علائم شما شدیدتر است با هماهنگی پزشک غددتان به یک چشم‌پزشک مراجعه نمایید. چشم‌پزشک قادراست علائم شما را ارزیابی کرده و مشخص کند آیا به TED مبتلا شده‌اید یا نه.
همچنین راهکارهای درمانی و توصیه‌های لازم را به شما گوش زد خواهد نمود. ممکن است علائم ابتدا ظرف شش تا دوازده ماه بدتر شوند اما پس‌ازآن، رفته‌رفته شرایط چشم‌ها بهبود می‌یابد. ممکن است دو سال طول بکشد تا التهاب به‌صورت کامل برطرف شود.
متأسفانه بعضی از افراد مبتلابه TED دچار تغییر دائمی در چشم خود می‌شوند که می‌تواند در ظاهر آن‌ها اثر بگذارد. عمل جراحی می‌تواند ظاهر آن‌ها را بهبود بخشد. در موارد شدیدتر می‌توان از درمان‌های دیگر نیز کمک گرفت مثل استفاده از استروئیدها ویا پرتودرمانی.
از تکنیک‌های جراحی زیر نیز می‌توان کمک گرفت:
•جراحی رفع فشار: ایجاد فضای بیشتر در پشت چشم، زمانی که بر روی عصب فشار وجود دارد و یا اگر برآمدگی چشم زیاد باشد، درنتیجه ظاهر فرد بهبود خواهد یافت.
•جراحی عضلات چشم برای درمان دوبینی.
•جراحی پلک برای بهبود ظاهر پلک.
درمان‌های دیگر برای TED عبارت‌اند از:
استفاده از عینک‌های مخصوص (برای کمک به دوبینی)
مصرف استروئید با دوز بالا، به‌منظور بهبود دوبینی
اگر علائم بدتر شدند باید چه‌کار کنم؟
در کمتر از ۵٪ از افراد مبتلابه TED ممکن است علائم بسیار شدید شود. ممکن است میزان دوبینی افراد افزایش یابد؛ ممکن است پوشش نازک قسمت رنگی چشم که “قرنیه” نام دارد زخم شده و در بینایی افراد اختلال ایجاد کند. به‌ندرت ممکن است “عصب بینایی” تحت‌فشار قرارگرفته و دید افراد مختل شود. اگر این عوارض زود تشخیص داده شوند، هنوز بیمار می‌تواند تحت درمان قرارگرفته و بهبود یابد.
اگر دچار هر یک از علائم زیر شدید بدون فوت وقت به یک مرکز درمانی چشم‌پزشکی کهتخصص و تجربه لازم را در خصوص بیماری‌های TED دارد، مراجعه نمایید:
•اگر علائم شما به‌طور فزاینده‌ای در طی یک دوره چندروزه یا چند هفته ای بدتر شدند.
•اگر چشمان شما تار گشتند و با پلک زدن یا بستن هریک از چشم‌ها به‌صورت متناوب، تاری بهبود نیابد.
•اگر متوجه شدید رنگ‌ها به‌روشنی و شفافیت قبل نیستند و یا متوجه شدید شفافیت و روشنی رنگ‌ها در یک چشم با چشم دیگری متفاوت است.
•اگر هنگام نگاه کردن به جلو و یا پایین دچار دوبینی شوید.
•اگر برای جلوگیری از دوبینی باید سرتان را کج و یا به سمت بالا نگه‌دارید.
برخی نکات مهم ….
•در حال حاضر تکنیک‌ها و درمان‌های بسیاری برای درمان تیروئید چشمی و یا TED وجود دارد، از قطره اشک مصنوعی ساده گرفته تا عمل جراحی.
•سیگار کشیدن شانس مبتلا شدن به TED افزایش می‌دهد.
•بیماران مبتلابه TED که به مصرف سیگار خود ادامه می‌دهند، دیرتر به درمان پاسخ می‌دهند.
•در خصوص ترک سیگار با پزشک و یا مشاور خود به مشورت بپردازید.
•از ایجاد نوسان در سطح هورمون‌های تیروئید خود جلوگیری به عمل‌آورید – به‌طور منظم آزمایش خون را بر اساس توصیه پزشکتان انجام داده و داروهای خود را به‌صورت منظم مصرف نمایید.
•TED می‌تواند در روان و روابط اجتماعی شما اثر بگذارد. بنابراین از انجام مشاوره و مشورت با پزشکتان دریغ نورزید.
•از پزشک خود بخواهید تا شما را به یک مرکز تخصصی چشم که دارای تجربه درزمینهٔ درمان بیماری‌های چشمی مرتبط با تیروئید است، معرفی نماید به‌خصوص اگر علائم شما بدتر شدند.
لازم به توضیح است که در برخی از خانواده‌ها بیماری تیروئید بیشتر بروز پیدا می‌کند، بنابراین در خانواده‌هایی که اختلال تیروئید و جود دارد، بهتر است، سایر اعضاء نیز با علائم اختلالات تیروئید آشنا شده و در صورت بروز علائم جهت بررسی و مشاوره به پزشک مراجعه نمایند.
منبع : سایت” انجمن تیروئید انگلستان”
ترجمه: مهدی مسعودناصری
